Gładzica ("flądra europejska")
Charakterystyka i rozpoznanie
Gładzica (Pleuronectes platessa), znana również jako flądra europejska, to płaska ryba morska należąca do rzędu płastug (Pleuronectiformes). Jej najbardziej charakterystyczną cechą jest asymetryczna budowa ciała, z oboma oczami położonymi po jednej stronie głowy – zawsze po prawej stronie. Lewy bok ciała jest bezoki i pozbawiony pigmentacji, przyjmując blade, białawawe lub różowawe ubarwienie. Prawy, czyli górny bok, jest natomiast wyraźnie ubarwiony na oliwkowo lub brązowo, z niewielkimi pomarańczowymi lub bladoczerwonymi plamkami. U starszych osobników plamki te często mają jaśniejszą obwódkę. Kolor skóry gładzicy może zmieniać się w zależności od podgatunku i środowiska, co pozwala jej na doskonałe maskowanie się na dnie. Ciało gładzicy jest mocno spłaszczone i owalne, pokryte drobnymi łuskami. Za oczami znajduje się charakterystyczny grzebień zaoczodołowy, składający się z kilku kostnych wyrostków. Zęby gładzicy są ostre i gęsto ułożone, przystosowane do kruszenia skorup, co jest związane z jej dietą. Gładzice zazwyczaj osiągają około 50 cm długości, ale zdarzają się osobniki mierzące do 1 metra i ważące do 7 kg. Ryby te są długowieczne, mogą żyć nawet do 50 lat, choć średnio dożywają od 5 do 20 lat, w zależności od zbiornika, w którym występują.
Występowanie i siedlisko
Gładzica występuje wzdłuż europejskich wybrzeży Oceanu Atlantyckiego, a także w Morzu Białym, Morzu Śródziemnym i Bałtyku. W Morzu Bałtyckim występuje podgatunek Pleuronectes platessa baltica, znany jako gładzica bałtycka. Ryby te żyją na głębokościach od 4 do 200 metrów, preferując piaszczyste i muliste dno. W ciągu dnia gładzice często zagrzebują się w dnie, wystawiając jedynie oczy i czekając na potencjalną zdobycz.
Dieta
Dieta gładzicy jest zróżnicowana i obejmuje małe ryby, skorupiaki, mięczaki, plankton, larwy oraz inne morskie bezkręgowce, takie jak wieloszczety. Niektóre gatunki gładzic mogą również żerować na padlinie lub martwych organizmach znajdujących się na dnie morskim.
Tarło
Gładzice są rybami jajorodnymi. Okres tarła odbywa się latem w płytkich wodach. W Bałtyku tarło rozpoczyna się w maju i trwa do połowy lipca. Do rozrodu gładzice potrzebują chłodnej wody i dużego zasolenia, dlatego ich tarliska znajdują się przede wszystkim w zachodniej części Morza Bałtyckiego. Samica może złożyć od 50 tysięcy do nawet pół miliona jajeczek. Ikra gładzicy jest pelagiczna, co oznacza, że swobodnie unosi się w dobrze naświetlonej i natlenionej warstwie wody. Larwy, podobnie jak ikra, początkowo prowadzą pelagiczny tryb życia, by później opaść na dno i przejść metamorfozę, podczas której ich symetryczne ciało ulega przekształceniu, a oczy przesuwają się na jedną stronę głowy. Gładzice osiągają dojrzałość płciową w wieku 3 do 4 lat.
Zalecane przynęty
Ze względu na dietę gładzicy, która obejmuje drobne bezkręgowce i małe ryby, skuteczne przynęty to te, które imitują jej naturalny pokarm. Wędkarze często używają małych rybek (imitacji) , kawałków świeżych szprotek, czerwonych robaczków, rosówek, a także pociętych jelit drobiu. Ogólnie, robaki są dobrą przynętą. Pellety również mogą być skuteczne.
Metody połowu
Połów gładzicy jest uznawany za trudne zadanie, ponieważ ryba ta żyje blisko dna i jest doskonale zakamuflowana. Jedną z metod stosowanych przez wędkarzy jest spinning, z wykorzystaniem przynęt w kształcie małych rybek. W rybołówstwie komercyjnym używa się włoków dennych. W wędkarstwie rekreacyjnym najczęściej stosuje się metodę gruntową, często bez spławika. Zestawy do surfcastingu, zwane "Platessa", również mogą być skuteczne na gładzicę.
Gdzie i kiedy łowić
Gładzica występuje wzdłuż europejskich wybrzeży Atlantyku, w Morzu Białym, Śródziemnym i Bałtyku, na głębokościach do 200 metrów. W Bałtyku tarliska znajdują się w zachodniej części morza. Ryba ta jest aktywna głównie o zmierzchu. Najlepiej żeruje podczas falowania, kiedy morze wymywa pokarm z dna, co sprawia, że staje się bardziej dostępna dla wędkarzy. W Polsce obowiązuje wymiar ochronny dla gładzicy, który wynosi 25 cm.
Ciekawostki
Gładzice są wysoko cenione w rybołówstwie ze względu na ich delikatne i niezwykle smaczne mięso. Są aktywne głównie w nocy, natomiast w ciągu dnia zagrzebują się w mulistym lub piaszczystym dnie, wystawiając jedynie oczy. Ich zdolność do zmiany ubarwienia pozwala im na doskonałe maskowanie się na morskim dnie. Populacja gładzicy w większości mórz jest stabilna, a połowy prowadzone są w sposób zrównoważony, nie zagrażając gatunkowi.
